Erzurumbulten-Erzurum'da ilk defa geçtiğimiz yıl çiftçi Adem Çavuşoğlu tarafından 70 dönüm arazide üretilen karabuğday, bu yıl Ziraat Mühendisleri Odası Şubesi'nin girişimleri sonucu yaklaşık 2 bin 500 dönüm arazide ekildi. Glutensiz olması sebebiyle çölyak ve diyabetin yanısıra birçok hastanın rahatlıkla kullanabildiği karabuğdayı yaygınlaştırmak isteyen oda yönetimi 2023 yılında 150 çiftçiye ulaşarak 20 bin dönüm alanda üretim yapmayı hedefliyor.
Merkez Aziziye ilçesi Tebrizcik Mahallesinde çiftçilik yapan Adem Çavuşoğlu, Rusya, Ukrayna, Polonya, Japonya ve Çin gibi ülkelerde fazlaca tüketilen 'Karabuğday' bitkisinin ilk kez ekimini yaptı. 1 dönümden yaklaşık 150 kilogram ürün alınan karabuğdayın yaygınlaştırılması için Ziraat Mühendisleri Odası Erzurum Şubesi, Tarım ve Orman Bakanlığı'na proje hazırladı. Kurak ortamı seven, gübre istemeyen normal buğdaya göre 3-4 kat daha fazla gelir elde edilmesini sağlayan karabuğdayın yaygınlaştırılması projesine Tarım ve Orman Bakanlığı yüzde 75 hibe olmak üzere 7 ton tohum desteği sağladı. Erzurum Tarım ve Orman İl Müdürlüğü’nün de katkı verdiği projede alınan tohumlar, Aziziye, Yakutiye, Hınıs, Horasan ve Pasinler ilçesindeki anlaşmalı çiftçilere dağıtıldı. Bin 150 dönüm için hazırlanan proje bazı çiftçilerin de talepte bulunmaları üzerine karabuğday tohumu yaklaşık 2 bin 500 dönüm araziye ekildi. Glutensiz, çölyak ve diyabet hastalarının rahatlıkla kullandığı karabuğdayın hasadına başladı. Biçer-döverle hasat edilen karabuğday, bu alanda tohum ve glutensiz üretim yapan fabrikalara pazarlanacak.
Erzurum'da kara buğdayı ilk eken Adem Çavuşoğlu'nun başarılı sonuç elde etmesinden sonra ekim alanı ve üretimi artırma kararı aldıklarını belirten Ziraat Mühendisleri Odası Şube Başkanı Hasan Ali Kayabaşı, yaklaşık 2 bin 500 dönümde yapılan hasadın sevindirici olduğunu söyledi. İki tarlada yapılan hasattan ortalama dekara 160-180 kilogram civarı ürün elde ettiklerini kaydeden Kayabaşı, şunları söyledi:
"Karabuğdayın ülke ekonomisine olduğu gibi şehrimizin ekonomisine de çok ciddi faydaları var. Karabuğdayın ekim maliyeti çok düşük. Karabuğdayda gübre kullanmıyoruz, kurak atıl durumdaki arazilere ekim yapıyoruz. Bu buğday türü suyu sevmiyor. Sulama ve gübreleme masrafımız sıfır. Bunun içinde ekim maliyeti çok düşük. Hasat sonrası getirisi normal buğdaygillere oranla en az 3-4 katı fazla. Bu da şehre ve çiftçimize çok güzel bir ekonomik girdi demek oluyor. Çiftçi hem daha az zahmetle daha çok para kazanmış oluyor. Karabuğdayın bir özelliği de 28 proteinli bir yem bitkisi olması. Süt ineklerine ve gelişim çağındaki hayvanlara muazzam bir kaba yem olarak ta kullanılabilir. Mesela bizim güney ilçelerimizde nasip olursa bu sene denemesini yaptığımı karabuğdayı gelecek yıl ikinci ürün olarak ekeceğiz. Buğday olgunluğa gelmeden sap aşamasındayken hasat edip bunu kaba yem ihtiyacını da çiftçimizin oradan karşılamış olacağız."
2023'TE 20 BİN DÖNÜM ARAZİYE EKİLECEK
Erzurum'da 2021 yılında Adem Çavuşoğlu'nun 70 dönüm araziye yaptığı ekimin ardından kendilerinin bu rakamı 2 bin 500 dönüme çıkardıklarını belirten Kayabaşı, 2023'de 150 çiftçiye ulaşarak 20 bin dönüm arazide ekimi hedeflediklerini bildirdi. Karabuğdayın arıcılık sektörüne de desteği olduğunu ifade eden Kayabaşı, "Kara buğdayın bir özelliği de arıcılığa olan faydası. Arı, karabuğday çiçeğini çok seviyor. Şimdi biz bu karabuğday tarlalarını daha sonraki yıllarda arı kovanı ile destekleyeceğiz. Hem çiftçimiz kendi balını üretmiş olacak, aynı zamanda da oradan da şehrimize ekonomik kazanç kazandırılmış olacak. Piyasada kara buğday balı çok özel ve kilogramı piyasada 400 TL ve üzerinden satışa sunuluyor" diye konuştu.
SAĞLIĞINA DİKKAT EDENLER KULLANIYOR
Karabuğdayın en önemli özelliğinin glutensiz olması sebebiyle diyabet ve çöl yak hastaları için önemli bir ürün olduğunu kaydeden Kayabaşı, "Karabuğday unlu mamulleri sağlığına dikkat eden herkes tarafından tüketiliyor. Glutensiz bir ürün. Bu buğday türünden yapılan unlu mamuller, bir çok hastalığa da iyi geliyor. Hastalar, bu undan yapılan ürünleri rahatlıkla kullanabiliyor. Karabuğday ülkemizde ve ilimizde tanınmıyordu. Geçtiğimiz yıl Erzurum bu buğday türüyle tanıştı. Gelecek yıllarda bu buğdayın yaygınlaşması için yapılacak çalışmalara destek vereceğiz" dedi.
